Edukacja obywatelska dla najmłodszych

 

Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej w latach 2014-2016 brała udział w międzynarodowym projekcie ENGAGE. Building toghether European learning material on eduction for citizenship. Celem działań siedmiu organizacji z Polski, Francji, Niemiec, Austrii, Wielkiej Brytanii  i Hiszpanii było stworzenie propozycji modelu edukacyjnego, który pomoże dyrektorom, nauczycielom i uczniom szkół podstawowych skuteczniej osiągać cele edukacyjne w zakresie edukacji obywatelskiej w ramach nauczanych przedmiotów, międzyprzedmiotowo oraz w ramach realizacji zadań ogólnych szkoły oraz organizacji w szkole procesów edukacyjnych.

BADANIE: Edukacja obywatelska. Analiza aktualnej sytuacji, zidentyfikowanych potrzeb oraz szans i barier rozwoju w poszczególnych krajach.

Celem badania było określenie sytuacji krajowej w obszarze edukacji obywatelskiej w szkołach podstawowych oraz zebranie potrzeb osób pracujących z uczniami na I i II etapie edukacyjnym.

W ramach badania przeprowadzono:

  • desk-research: analizę stanu prawnego i uwarunkowań prawnych szkoły i jej otoczenia; analizę podstawy programowej, dobrych praktyk, działań szkolnych i pozaszkolnych w tym zakresie;
  • badanie ankietowe: przeprowadzone wśród nauczycieli szkoły podstawowej (94 respondentów: nauczyciele eduakcji wczesnoszkolnej oraz nauczyciele różnych przedmiotów w klasach IV-VI);
  • panel ekspercki: z udziałem przedstawicieli nauczycieli i nauczycielek szkół podstawowych, doradców metodycznych edukacji wczesnoszkolnej, instytucji publicznych (WCIES i ORE), organizacji pozarządowych (CEO)

W każdym kraju partnerskim opracowany został raport krajowy (w wersji narodowej i angielskiej). W Polsce autorami bdania i raportu są: Ewa Bacia, Filip Pazderski i Sylwia Żmijewska-Kwiręg.

Przeprowadzone badanie potwierdza, że widoczna jest potrzeba dyskutowania w ramach społeczności szkolnej, czym jest, a czym mogłaby i powinna być edukacja obywatelska. Nauczycielom warto pokazywać, że możliwe jest szerokie definiowanie celów edukacji obywatelskiej, a droga do ich osiągnięcia wiedzie przede wszystkim przez pogłębioną autorefleksję i budowanie poczucia sprawczości, zarówno wśród nauczycieli jak i wśród uczniów. Pomocne może być stosowanie różnych metod pracy, takich jak metoda projektu czy lekcji w terenie, ale trzeba potrafić z nich we właściwy sposób korzystać. Do kształtowania kompetencji społecznych i obywatelskich warto również wykorzystywać codzienne sytuacje z życia szkoły. Refleksyjne podejście do pojawiąjących się problemów czy konfliktów ma szansę wspomóc rozwój uczniów bardziej niż teoretycznie najlepsza metoda, stosowana bezrefleksyjnie.

Raport - wersja polska

Pozostałe raporty dostępne są na stronie Projektu.

MATERIAŁY I DOBRE PRAKTYKI: Wypracowanie modelu edukacji obywatelskiej dla szkół podstawowych

W programie opracowaliśmy w międzynarodowym składzie autorów i praktyków materiały edukacyjne (artykuły tematyczne, scenariusze zajęć, ćwiczeń, zestawy dobrych praktyk) wspierających szkołę w kształtowaniu kompetencji społeczno-obywatelskich.

Materiały zostały przetestowane w 6 krajach oraz zmodyfikowane odekwatnie do wyników fazy testowej. Zorganizowane zostały w trzech działach tematycznych: Me nad Others (Ja i inni), Society and the World (Społeczeństwo i świat), Participation in democratic society (Partycypacja w demokratycznym społeczeństwie).

Opracowane zostały w  wersjach językowych (angielski, hiszpański, niemiecki, francuski i polski).

 

 

Pobierz Me and the Others (materiały w wersji polskiej)

Pobierz Society and the World (materiały w wersji polskiej)

Pobierz Participation in Demoractic Society (materiały w wersji polskiej)

Dodatkowo w wersji anglojęzycznej powstał poradnik dla szkół. Pobierz model w wersji anglojęzycznej

Wszystkie materiały dostępne są na stronie Projektu

WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA: Spotkania Partnerów Projektu oraz upowszechnianie wypracowanych rezultatów.

W trakcie realizacji Projektu odbywały się także międzynarodowe spotkania Partnerów w: Paryżu (2015), Madrycie (2015), Warszawie (2016) i Rzymie (2017)  Każde spotkanie jest nie tylko okazją do wymiany doświadczeń, ale także do wypracowywania wspólnych strategii i rozwiązań i upowszechniania (Rzym).

Opracowała: Sylwia Żmijewska-Kwiręg

 

 

 

 

 

ENGAGE! BUILDING TOGETHER EUROPEAN LEARNING MATERIAL ON EDUCATION FOR CITIZENSHIP realizowany jest w partnerstwie z: Zentrum Polis (Austria), AdB (Niemcy), CIDEM (Francja), Union Régionale de la Ligue de l'Enseignement de Bourgogne (Francja), Fundacion CIVES (Hiszpania), CSV (Wielka Brytania), DARE Network (Belgia), Centrum Edukacji Obywatelskiej (Polska).

Program współfinansowany ze środków Komisji Europejskiej w ramach programu ERASMUS+